4 非经典逻辑
4.1 二阶逻辑
4.1.1 二阶语言与标准语义
-
二阶语言 \(\mathscr L^1(S)\) 即二阶逻辑的形式语言,由逻辑符号和非逻辑符号组成
-
逻辑符号
-
变元集 \(\mathbf{Var} = \mathbf V_r \cup \mathbf V_f \cup \mathbf V_l\)
- 变谓词符:\(\mathbf V_r = \{X_i \mid i\in \lambda\}\),用 \(X, Y, Z\) 表示任意变谓词符
- 变函数符:\(\mathbf V_f = \{f_i \mid i\in \lambda\}\),用 \(f, g, h\) 表示任意变函数符
- 变个体符:\(\mathbf V_l = \{x_i \mid i\in \lambda\}\),用 \(x, y, z\) 表示任意变个体符
通常用上标表示其类型,例如用 \(X^2\) 表示二元变谓词符
-
联结词 \(\neg, \to\) 与量词 \(\forall\)
- 括号 \()\) 与 \((\)
-
-
非逻辑符号:令 \(S = \mathbf R \cup \mathbf F \cup \mathbf C\)
- 谓词符号集 \(\mathbf R = \{R_i\mid i\in \lambda\}\),用 \(R, Q, H\) 表示任意谓词符号
- 函数符号集 \(\mathbf F = \{\varphi_i\mid i\in \lambda\}\),用 \(\varphi, \psi\) 表示任意函数符号
- 个体符号集 \(\mathbf C = \{c_i\mid i\in \lambda\}\),用 \(a, b, c\) 表示任意个体符号
一个二阶语言由非逻辑符号集合 \(S\) 决定.当 \(S = \varnothing\) 时,\(\mathscr L^1(S)\) 可简记为 \(\mathscr L^1\),这是语言中的纯逻辑部分
-
-
二阶逻辑项与公式的句法
- 二阶语言 \(\mathscr L^1(S)\) 的类型是从 \(\mathbf V_r \cup \mathbf V_f \cup \mathbf R \cup \mathbf F\) 的正整数集合的函数 \(\Omega: S \to \mathbf Z_+\)
- 对每个 \(R \in \mathbf V_r \cup \mathbf R\),\(\Omega(R)\) 称为 \(R\) 的元数,\(R\) 为 \(\Omega(R)\) 元谓词符号
- 对每个 \(f \in \mathbf V_f \cup \mathbf F\),\(\Omega(f)\) 称为 \(f\) 的元数,\(f\) 为 \(\Omega(f)\) 元谓词符号
-
二阶语言 \(\mathscr L^1(S)\) 的项集 \(\mathcal T(S)\) 归纳定义如下
\[ \mathcal T(S) \ni t:= x \mid c \mid ft_1t_2\cdots t_{\Omega(f)} \mid \varphi t_1t_2\cdots t_{\Omega(\varphi)} \]其中 \(x\in \mathbf V_l, c\in C\) 且 \(f\in \mathbf V_f, \varphi \in \mathbf F\).不含变项的项称作闭项
二阶语言 \(\mathscr L^1(S)\) 的(合式)公式集 \(\mathcal F(S)\) 归纳定义如下
\[ \mathcal F(S) \ni \alpha := Xt_1t_2\cdots t_{\Omega(X)} \mid Rt_1t_2\cdots t_{\Omega(R)} \mid \neg \alpha \mid \alpha_1 \to \alpha_2 \mid \forall u \alpha \]其中 \(X \in \mathbf V_r , R \in \mathbf R\) 且 \(t_1, t_2, \cdots, t_{\Omega(R)}\) 是项,\(u \in \mathbf{Var}\)
-
相关概念
-
设 \(\alpha, \beta \in \mathcal F(S), u \in \mathbf{Var}\),则定义常用联结词如下:
\[ \begin{aligned} \alpha \vee \beta & = \neg \alpha \to \beta \\ \alpha \wedge \beta & = \neg (\alpha \to \neg \beta) \\ \alpha \leftrightarrow \beta & = (\alpha \to \beta) \wedge (\beta \to \alpha) \\ \exists u \alpha & = \neg \forall u \neg \alpha \end{aligned} \] -
原子公式:称形如 \(Rt_1t_2\cdots t_{\Omega(R)}\) 的公式为原子公式,全体原子公式记作 \(\mathbf{At}(S)\)
- 自由出现与约束出现:记公式 \(\alpha\) 中自由变元的集合为 \(\mathrm{FV}(\alpha)\),约束变元的集合为 \(\mathrm{BV}(\alpha)\)
- 等词:设 \(t, u \in \mathcal T(S)\),定义 \(t = u\) 为 \(\forall X \ (X(t) = X(u))\)
-
- 二阶语言 \(\mathscr L^1(S)\) 的类型是从 \(\mathbf V_r \cup \mathbf V_f \cup \mathbf R \cup \mathbf F\) 的正整数集合的函数 \(\Omega: S \to \mathbf Z_+\)
-
标准语义
- 结构:一个标准结构是 \(\mathfrak A = (A, I)\),其中 \(A\) 是非空集合,称为 \(\mathfrak A\) 的论域,\(I\) 是定义在 \(S\) 上的映射;在不引发歧义的情况下,也可称 \(A\) 为一个标准结构.记 \(A\) 的基数 \(|A|\) 为 \(\mathfrak A\) 的基数,用 \(|\mathfrak A|\) 来表示
- 对每个谓词符号 \(R\in \mathbf R, I(R) \subseteq A^{\Omega(R)}\),常用 \(R^\mathfrak A\) 或 \(R^A\) 代替 \(I(R)\)
- 对每个函数符号 \(\varphi\in \mathbf F, I(\varphi): A^{\Omega(\varphi)} \to A\) 是 \(A\) 上的 \(\Omega(\varphi)\) 元函数,常用 \(\varphi^\mathfrak A\) 或 \(\varphi^A\) 代替 \(I(\varphi)\)
- 对每个常元符号 \(c\in \mathbf C, I(c) \in A\),常用 \(c^\mathfrak A\) 或 \(c^A\) 代替 \(I(c)\)
-
模型:一个标准模型是有序对 \(\mathfrak M = (\mathfrak A, \sigma)\),其中 \(\mathfrak A\) 是标准结构,\(\sigma\) 是 \(\mathfrak A\) 中的指派,使得对于每个 \(n\) 元变谓词符 \(X^n \in \mathbf V_r\) 有 \(\sigma(X) \subseteq A^n\);对于每个 \(n\) 元变函数符 \(f^n \in \mathbf V_f\) 有 \(\sigma(f^n): A^n \to A\);对于每个变个体符 \(x \in \mathbf V_l\) 有 \(\sigma(x) \in A\)
-
项解释:对任意结构 \(\mathfrak A\) 和模型 \(\mathfrak M = (\mathfrak A, \sigma)\),项 \(t\) 在 \(\mathfrak M\) 中的解释 \(t^\mathfrak M\) 归纳定义为
\[ \begin{aligned} x^{\mathfrak M} &= \sigma(x) \\ c^{\mathfrak M} &= c^{\mathfrak A} \\ (ft_1t_2\cdots t_{\Omega(f)})^{\mathfrak M} &= \sigma(f)(t_1^{\mathfrak M}, t_2^{\mathfrak M}, \cdots, t_{\Omega(f)}^{\mathfrak M}) \\ (\varphi t_1t_2\cdots t_{\Omega(f)})^{\mathfrak M} &= \varphi^{\mathfrak A}(t_1^{\mathfrak M}, t_2^{\mathfrak M}, \cdots, t_{\Omega(\varphi)}^{\mathfrak M}) \end{aligned} \] -
模型 \(\mathfrak M\) 与公式 \(\alpha\) 的满足关系 \(\mathfrak M \vDash \alpha\) 定义为
\[ \begin{aligned} \mathfrak M \vDash Xt_1t_2\cdots t_{\Omega(X)} & \textsf{ 当且仅当 } (t_1^{\mathfrak M}, t_2^{\mathfrak M}, \cdots, t_{\Omega(\varphi)}^{\mathfrak M}) \in \sigma(X) \\ \mathfrak M \vDash Rt_1t_2\cdots t_{\Omega(R)} & \textsf{ 当且仅当 } (t_1^{\mathfrak M}, t_2^{\mathfrak M}, \cdots, t_{\Omega(\varphi)}^{\mathfrak M}) \in R^{\mathfrak A} \\ \mathfrak M \vDash \neg \alpha & \textsf{ 当且仅当 } \mathfrak M \nvDash \alpha \\ \mathfrak M \vDash \alpha \to \beta & \textsf{ 当且仅当 } \mathfrak M \nvDash \alpha \textsf{ 或 } \mathfrak M \vDash \beta \\ \mathfrak M \vDash \forall X^n\alpha & \textsf{ 当且仅当任意 } R \subseteq A^n \textsf{ 都有 } (\mathfrak A, \sigma[R/X^n]) \vDash \alpha \\ \mathfrak M \vDash \forall f^n\alpha & \textsf{ 当且仅当任意 } \varphi: A^n \to A \textsf{ 都有 } (\mathfrak A, \sigma[\varphi/f^n]) \vDash \alpha \\ \mathfrak M \vDash \forall x\alpha & \textsf{ 当且仅当任意 } c \in A \textsf{ 都有 } (\mathfrak A, \sigma[c/x]) \vDash \alpha \end{aligned} \]其中 \(\sigma[a/x](y) = \left\{\begin{aligned} & a, & y = x \\ & \sigma(y), & y\neq x \end{aligned}\right.\)
-
- 结构:一个标准结构是 \(\mathfrak A = (A, I)\),其中 \(A\) 是非空集合,称为 \(\mathfrak A\) 的论域,\(I\) 是定义在 \(S\) 上的映射;在不引发歧义的情况下,也可称 \(A\) 为一个标准结构.记 \(A\) 的基数 \(|A|\) 为 \(\mathfrak A\) 的基数,用 \(|\mathfrak A|\) 来表示
-
公理系统 \(\mathbf H_2\):二阶语言没有任何能行的演绎系统对标准语义完全,但一阶演绎系统关于二阶语言有自然扩充
-
公理与公理模式:在 \(\mathbf H_1\) 附加如下公理
- \(\text{A}_6: \forall X\alpha \to \alpha(T/X)\),即将 \(n\) 元变谓词符 \(X\) 替换为 \(T\),后者是对 \(\alpha\) 中 \(X\) 可代入的 \(n\) 元变谓词符号或 \(n\) 元谓词符号
- \(\text{A}_7: \forall f\alpha \to \alpha(p/f)\),即将 \(n\) 元变函数符 \(f\) 替换为 \(p\),后者是对 \(\alpha\) 中 \(f\) 可代入的 \(n\) 元变函数符或 \(n\) 元函数符
- 概括公理模式 \(\text{A}_8: \exists X \forall x_{1}, x_{2}, \forall x_{2} \cdots \forall x_{n}\left(X\left(x_{1}, x_{2}, \cdots, x_{n}\right) = \alpha\left(x_{1}, \cdots, x_{n}\right)\right), X \notin \mathrm{FV}(\alpha)\)
-
选择公理 \(\text{A}_9:\) 设 \(X\) 为 \(n+1\) 元的变谓词符,\(f\) 是 \(n\) 元的变函数符,则有
\[ \forall X \ (\forall x_1 \forall x_2 \cdots \forall x_n \exists y \ X(x_1, x_2, \cdots, x_n, y) \to \exists f \forall x_1 \forall x_2 \cdots \forall x_n \ X(x_1, x_2, \cdots, x_n, f(x_1, x_2, \cdots, x_n))) \]
-
推理规则
\[ \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha$} \RightLabel{ (gen)} \UnaryInfC{$\forall X\alpha$} \end{prooftree}, \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha$} \RightLabel{ (gen)} \UnaryInfC{$\forall f\alpha$} \end{prooftree} \]需要保证 \(X, f\) 不在 \(\alpha\) 的推理中自然出现
-
标准语义的性质
- 在 \(\mathbf H_2\) 中可靠性定理对二阶语言标准语义成立,但完全性、紧致性与 \(\text{L}\ddot{\mathrm o}\text{wenheim} - \text{Skolem}\) 定理均对其不成立
- 标准语义的不完全性定理:令 \(\mathbf H\) 是 \(\mathscr L^1(S)\) 的任一能行可靠的演绎系统,则存在重言式不是 \(\mathbf H\) 中的定理
-
4.1.2 非标准语义
-
\(\text{Henkin}\) 语义
- 结构:一个 \(\text{Henkin}\) 结构是 \(\mathfrak A^{\mathrm H} = (A, R, F, I)\)
- \(A\) 是个体域
- \(R\) 是由谓词符号集 \(\mathbf R\) 形成的映射,对任意 \(n \in \mathbf N\) 都有 \(\varnothing \neq R(n) \subseteq \mathcal P(A^n)\)
- \(F\) 是由函数符号集 \(\mathbf F\) 形成的映射,对任意 \(n \in \mathbf N\) 都有 \(\varnothing \neq F(n) \subseteq \left\{f \mid f: A^n \to A\right\}\)
- \(I\) 是定义在 \(S\) 上的映射
- 模型:\(\text{Henkin}\) 语义的描述基本与标准语义相同,而仅在二阶变项与二阶量词方面有区别.设 \(\text{Henkin}\) 模型 \(\mathfrak M^{\mathrm H} = (\mathfrak A^{\mathrm H}, \sigma)\)
- 对于指派 \(\sigma\) 与 \(n\) 元变谓词符 \(X^n \in \mathbf V_r\) 及 \(n\) 元变函数符 \(f^n \in \mathbf V_f\),有 \(\sigma(X^n) \in R(n), \sigma(f^n) \in F(n)\)
-
模型 \(\mathfrak M^{\mathrm H}\) 与公式 \(\forall X^n\alpha, \forall f^n\alpha\) 的满足关系定义为
\[ \begin{aligned} \mathfrak M^{\mathrm H} \vDash \forall X^n\alpha & \textsf{ 当且仅当任意 } R \in R(n) \textsf{ 都有 } (\mathfrak A^{\mathrm H}, \sigma[R/X^n]) \vDash \alpha \\ \mathfrak M^{\mathrm H} \vDash \forall f^n\alpha & \textsf{ 当且仅当任意 } \varphi \in F(n) \textsf{ 都有 } (\mathfrak A^{\mathrm H}, \sigma[\varphi/f^n]) \vDash \alpha \end{aligned} \]
- 结构:一个 \(\text{Henkin}\) 结构是 \(\mathfrak A^{\mathrm H} = (A, R, F, I)\)
-
一阶语义
- 结构:一个一阶结构是 \(\mathfrak A^{0} = (A, A_1, A_2, (I, P, D))\)
- \(A\) 是非空集,对任意 \(n \in \mathbf N\),非空集 \(A_1(n), A_2(n)\) 是 \(n\) 元变谓词符与 \(n\) 元变函数符的取值范围
- 对任意 \(n \in \mathbf N\) 有 \(P(n) \subseteq A^n \times A_1(n), D(n): A^n \times A_2(n) \to A\)
-
模型:设一阶模型 \(\mathfrak M^{0} = (\mathfrak A^{0}, \sigma)\)
- 对于指派 \(\sigma\) 与 \(n\) 元变谓词符 \(X^n \in \mathbf V_r\) 及 \(n\) 元变函数符 \(f^n \in \mathbf V_f\),有 \(\sigma(X^n) \in A_1(n), \sigma(f^n) \in A_2(n)\)
-
项解释:对任意结构 \(\mathfrak A^{0}\) 和模型 \(\mathfrak M^{0} = (\mathfrak A^{0}, \sigma)\),项 \(t\) 在 \(\mathfrak M^{0}\) 中的解释 \(t^{\mathfrak M^{0}}\) 归纳定义为
\[ \begin{aligned} x^{\mathfrak M^{0}} &= \sigma(x) \\ c^{\mathfrak M^{0}} &= c^{\mathfrak A^{0}} \\ (ft_1t_2\cdots t_{\Omega(f)})^{\mathfrak M^{0}} &= D(n)(t_1^{\mathfrak M^{0}}, t_2^{\mathfrak M^{0}}, \cdots, t_{\Omega(f)}^{\mathfrak M^{0}}, \sigma(f)) \\ (\varphi t_1t_2\cdots t_{\Omega(f)})^{\mathfrak M^{0}} &= \varphi^{\mathfrak A^{0}}(t_1^{\mathfrak M^{0}}, t_2^{\mathfrak M^{0}}, \cdots, t_{\Omega(\varphi)}^{\mathfrak M^{0}}) \end{aligned} \] -
模型 \(\mathfrak M^{0}\) 与部分公式的满足关系定义为
\[ \begin{aligned} \mathfrak M^{0} \vDash Xt_1t_2\cdots t_{\Omega(X)} & \textsf{ 当且仅当 } (t_1^{\mathfrak M^{0}}, t_2^{\mathfrak M^{0}}, \cdots, t_{\Omega(\varphi)}^{\mathfrak M^{0}}, \sigma(X)) \in P(n) \\ \mathfrak M^{0} \vDash Rt_1t_2\cdots t_{\Omega(R)} & \textsf{ 当且仅当 } (t_1^{\mathfrak M^{0}}, t_2^{\mathfrak M^{0}}, \cdots, t_{\Omega(\varphi)}^{\mathfrak M^{0}}) \in R^{\mathfrak A^{0}} \\ \mathfrak M^{0} \vDash \forall X^n\alpha & \textsf{ 当且仅当任意 } R \in D_1(n) \textsf{ 都有 } (\mathfrak A^{0}, \sigma[R/X^n]) \vDash \alpha \\ \mathfrak M^{0} \vDash \forall f^n\alpha & \textsf{ 当且仅当任意 } \varphi \in D_2(n) \textsf{ 都有 } (\mathfrak A^{0}, \sigma[\varphi/f^n]) \vDash \alpha \\ \end{aligned} \]
- 结构:一个一阶结构是 \(\mathfrak A^{0} = (A, A_1, A_2, (I, P, D))\)
-
标准语义与非标准语义
- \(\text{Henkin}\) 语义与标准语义的关系:设 \(\mathfrak A\) 是一个标准结构,\(\mathfrak A^{\mathrm H}\) 是相应的 \(\text{Henkin}\) 结构,则对各指派 \(\sigma\) 与公式 \(\alpha\) 有 \((\mathfrak A, \sigma) \vDash \alpha\) 当且仅当 \((\mathfrak A^{\mathrm H}, \sigma) \vDash \alpha\)
- \(\text{Henkin}\) 语义与一阶语义的关系:设 \(\mathfrak A^{0}\) 是 \(\mathscr L^1(S)\) 上的一个一阶结构,则存在一个 \(\text{Henkin}\) 结构 \(\mathfrak A^{\mathrm H}\) 且对 \(\mathfrak A^{0}\) 上的每一个指派 \(\sigma^{0}\) 都有 \(\mathfrak A^{\mathrm H}\) 上的一个指派 \(\sigma^{\mathrm H}\) 使得对 \(\mathscr L^1(S)\) 中的任一个公式 \(\alpha\) 有 \((\mathfrak A^{0}, \sigma^{0}) \vDash \alpha\) 当且仅当 \((\mathfrak A^{\mathrm H}, \sigma^{\mathrm H}) \vDash \alpha\)
- 对 \(\mathscr L^1(S)\) 的任意公式 \(\alpha\) 或公式集 \(\Gamma\),\(\alpha\) 或 \(\Gamma\) 是 \(\text{Henkin}\) 有效的当且仅当 \(\alpha\) 或 \(\Gamma\) 是一阶有效的
- 对 \(\mathscr L^1(S)\) 的任意公式 \(\alpha\) 或公式集 \(\Gamma\),\(\alpha\) 或 \(\Gamma\) 是 \(\text{Henkin}\) 可满足的当且仅当 \(\alpha\) 或 \(\Gamma\) 是一阶可满足的
- 若 \(\text{Henkin}\) 结构(或一阶结构)满足选择公理与概括公理模式,则称其为忠实于 \(\mathbf H_2\) 的,此时 \(\text{Henkin}\) 结构(或一阶结构)具有可靠性、完全性、紧致性并满足 \(\text{L}\ddot{\mathrm o}\text{wenheim} - \text{Skolem}\) 定理
4.2 正规模态逻辑
-
模态命题逻辑形式语言的公式集 \(\mathscr{L}_{\square}\) 归纳定义如下
\[ \mathscr{L}_{\square} \ni \alpha := p \mid \perp \mid \left(\alpha_{1} \wedge \alpha_{2}\right) \mid \left(\alpha_{1} \vee \alpha_{2}\right) \mid \left(\alpha_{1} \rightarrow \alpha_{2}\right) \mid \square \alpha \]其中 \(p \in \mathbf{Prop}\),命题变元或 \(\bot\) 统称为原子公式
- 归纳定义必然算子 \(\square^{n} \alpha\) 为 \(\square^{0} \alpha=\alpha\) 且 \(\square^{n+1} \alpha=\square \square^{n} \alpha\),可能算子 \(\lozenge \alpha = \neg \square \neg \alpha, \lozenge^{n} \alpha=\neg \square^{n} \neg \alpha\)
-
模态公式的性质
-
\(d(\alpha)\) 表示模态公式 \(\alpha\) 的复杂度,定义为
\[ \begin{aligned} d(p) & = 0 = d(\bot), &p\in \mathbf{Prop} \\ d(\alpha \circ \beta) & = \max\{d(\alpha), d(\beta)\} + 1, & \circ \in \{\wedge, \vee, \to\} \\ d(\square \alpha) & = d(\alpha) + 1 \end{aligned} \] -
\(\mathrm{md}(\alpha)\) 表示模态公式 \(\alpha\) 的模态度,定义为
\[ \begin{aligned} \mathrm{md}(p) & = 0 = \mathrm{md}(\bot), &p\in \mathbf{Prop} \\ \mathrm{md}(\alpha \circ \beta) & = \max\{\mathrm{md}(\alpha), \mathrm{md}(\beta)\}, & \circ \in \{\wedge, \vee, \to\} \\ \mathrm{md}(\square \alpha) & = \mathrm{md}(\alpha) + 1 \end{aligned} \] -
\(\mathrm{SF}(\alpha)\) 表示模态公式 \(\alpha\) 的子公式集合,定义为
\[ \begin{aligned} \mathrm{SF}(\alpha) & = \{\alpha\}, &\alpha \in \mathbf{At} \\ \mathrm{SF}(\alpha \circ \beta) & = \mathrm{SF}(\alpha) \cup \mathrm{SF}(\beta) \cup \{\alpha \circ \beta\}, &\circ \in \{\wedge, \vee, \to\} \\ \mathrm{SF}(\square \alpha) & = \mathrm{SF}(\alpha) \cup \{\square \alpha\} \end{aligned} \] -
一个代入是一个函数 \(\sigma: \mathbf{Prop} \to \mathscr L_{\square}\),对任意代入 \(\sigma\),函数 \(\widehat \sigma: \mathscr L_{\square} \to \mathscr L_{\square}\) 定义为
\[ \begin{aligned} \widehat \sigma(\bot) &= \bot \\ \widehat \sigma(p) &= \sigma(p), & p\in \mathbf{Prop} \\ \widehat \sigma(\alpha \circ \beta) &= \widehat \sigma(\alpha) \circ \widehat \sigma(\beta), & \circ \in \{\wedge, \vee, \to\} \\ \widehat \sigma(\square \alpha) &= \square \widehat \sigma(\alpha) \end{aligned} \]对公式 \(\alpha(p_1, p_2, \cdots, p_n)\),用 \(\alpha(p_1/\beta_1, p_2/\beta_2, \cdots, p_n/\beta_n)\) 表示用 \(\beta_1, \beta_2, \cdots, \beta_n\) 代入变元 \(p_1, p_2, \cdots, p_n\) 的结果
-
-
框架:\(\mathfrak{F}=(W, R)\),其中 \(W\) 是非空集,\(R \subseteq W \times W\) 是 \(W\) 上的二元关系,称 \(W\) 中元素为可能世界、状态或点,\(R\) 为可及关系
- 对 \(w, v \in W\),若 \(w R v\),则称 \(v\) 是 \(w\) 的 \(R-\)后继
- 定义 \(R(w)=\{v \in W \mid R w v\}\),即 \(w\) 的 \(R-\)后继集
- 称点 \(w\) 是死点当且仅当 \(R(w) = \varnothing\),\(w\) 是活点当且仅当 \(R(w) \neq \varnothing\)
- 称点 \(w\) 是自反的当且仅当 \(w \in R(w)\),\(w\) 是非自反的当且仅当果 \(w \notin R(w)\)
- 对任意 \(X \subseteq W\),定义 \(R[X]=\bigcup\{R(w) \mid w \in X\}\),且有 \(R^{0}[X]=X, R^{n+1}[X]=R\left[R^{n}[X]\right]\)
- 对 \(w, v \in W\),若 \(w R v\),则称 \(v\) 是 \(w\) 的 \(R-\)后继
-
\(\text{Kripke}\) 模态逻辑语义学:定义 \(\mathfrak{M}=(W, R, V)\) 为模型,其中 \((W, R)\) 是直觉主义框架,\(V: \mathbf{Prop} \to \mathcal P(W)\) 是 \(\mathfrak{M}\) 中的赋值
-
对任意 \(w \in W\) 与公式 \(\alpha\),归纳定义 \(\mathfrak{M}, w \vDash \alpha\)(公式 \(\alpha\) 在模型 \(\mathfrak{M}\) 中状态 \(w\) 上为真)
- \(\mathfrak{M}, w \vDash p\) 当且仅当 \(w \in V(p)\)
- \(\mathfrak{M}, w \not \vDash \perp\)
- \(\mathfrak{M}, w \vDash \alpha \wedge \beta\) 当且仅当 \(\mathfrak{M}, w \vDash \alpha\) 且 \(\mathfrak{M}, w \vDash \beta\)
- \(\mathfrak{M}, w \vDash \alpha \vee \beta\) 当且仅当 \(\mathfrak{M}, w \vDash \alpha\) 或 \(\mathfrak{M}, w \vDash \beta\)
- \(\mathfrak{M}, w \vDash \alpha \rightarrow \beta\) 当且仅当 \(\mathfrak{M}, w \not \vDash \alpha\) 或者 \(\mathfrak{M}, w \vDash \beta\)
- \(\mathfrak{M}, w \vDash \square \alpha\) 当且仅当任意 \(u \in R(w)\) 都有 \(\mathfrak{M}, u \vDash \alpha\)
用 \(\mathfrak{M}, w \not \vDash \alpha\) 表示 \(\alpha\) 在 \(\mathfrak{M}\) 中点 \(w\) 上为假.设 \(\Phi\) 为公式集,定义 \(V(\alpha)=\{w \in W \mid \mathfrak{M}, w \vDash \alpha\}\)
- 若对任意 \(\alpha \in \Phi\) 都有 \(\mathfrak{M}, w \vDash \alpha\),则记作 \(\mathfrak{M}, w \vDash \Phi\)
- \(\mathfrak{M}, w \vDash \lozenge \alpha\) 当且仅当存在 \(u \in R(w)\) 使得 \(\mathfrak{M}, u \vDash \alpha\)
- \(\mathfrak{M}, w \vDash \square^{n} \alpha\) 当且仅当 \(R^{n}(w) \subseteq V(\alpha)\)
- \(\mathfrak{M}, w \vDash \lozenge^{n} \alpha\) 当且仅当 \(R^{n}(w) \cap V(\alpha) \neq \varnothing\)
-
若对任意 \(w \in W\) 都有 \(\mathfrak{M}, w \vDash \alpha\)(即 \(V(\alpha)=W\)),则称 \(\mathfrak{M}\) 是 \(\alpha\) 的模型,记作 \(\mathfrak{M} \vDash \alpha\)
- 设 \(\Phi\) 是公式集,若对任意 \(\alpha \in \Phi\) 都有 \(\mathfrak{M} \vDash \alpha\),则记作 \(\mathfrak{M} \vDash \Phi\)
- 若对任意赋值 \(V\) 都有 \(\mathfrak{M}, w \vDash \alpha\),则称公式 \(\alpha\) 在框架 \(\mathfrak{F}=(W, R)\) 中 \(w\) 有效,记作 \(\mathfrak{F}, w \vDash \alpha\)
- 设 \(\Phi\) 是公式集,若对任意 \(\alpha \in \Phi\) 都有 \(\mathfrak{F}, w \vDash \alpha\),则记作 \(\mathfrak{F}, w \vDash \Phi\)
- 若对任意赋值 \(V\) 都有 \(\mathfrak{M} \vDash \alpha\),则称公式 \(\alpha\) 在框架 \(\mathfrak{F}=(W, R)\) 有效,记作 \(\mathfrak{F} \vDash \alpha\)
- 设 \(\Phi\) 是公式集,若对任意 \(\alpha \in \Phi\) 都有 \(\mathfrak{F} \vDash \alpha\),则记作 \(\mathfrak{F} \vDash \Phi\)
- 设 \(\mathcal{K}\) 是框架类,若对任意 \(\mathfrak{F} \in \mathcal{K}\) 都有 \(\mathfrak{F} \vDash \alpha\),则记作 \(\mathcal{K} \vDash \alpha\)
- 设 \(\Phi\) 是公式集,\(\mathcal{K}\) 是框架类,若对任意 \(\mathfrak{F} \in \mathcal{K}\) 都有 \(\mathfrak{F} \vDash \Phi\),则记作 \(\mathcal{K} \vDash \Phi\)
-
任给模型 \(\mathfrak{M}=(W, R, V)\),设 \(\varnothing \neq X \subseteq W\),定义 \(\mathfrak{M}\) 的 \(X-\)子模型 \(\mathfrak{M} \upharpoonright X= \left(X, R^{X}, V^{X}\right)\)
- \(R^{X}=R \cap(X \times X)\)
- 对每个命题变元 \(p \in \operatorname{Prop}, V^{X}(p)=V(p) \cap X\)
对任意 \(n \geqslant 0\),设 \(X^{n}={\displaystyle \bigcup_{k \leqslant n} R^{k}(w)}\) 且 \(\mathfrak{N}^{n}\) 是 \(\mathfrak{M}\) 的 \(X^{n}-\)子模型.对任意 \(\alpha\),若 \(\operatorname{md}(\alpha) \leqslant n\),则 \(\mathfrak{M}, w \vDash \alpha\) 当且仅当 \(\mathfrak{N}^{n}, w \vDash \alpha\)
-
令 \(\mathcal{K}_{0}\) 是由所有框架组成的框架类
- 定义公式 \(\alpha\) 的框架类义为 \(\mathbf{Fr}(\alpha)=\{\mathfrak{F} \mid \mathfrak{F} \vDash \alpha\}\),公式集 \(\Gamma\) 的框架类为 \(\mathbf{Fr}(\Gamma)= \bigcap\{\mathbf{Fr}(\alpha) \mid \alpha \in \Gamma\}\)
- 框架类 \(\mathcal{K}\) 的逻辑定义为 \(\mathbf{Log} (\mathcal{K})=\{\alpha \mid \mathcal{K} \vDash \alpha\}\)
框架类的性质
对任意公式集 \(\Phi, \Phi_{1}, \Phi_{2}\) 与框架类 \(\mathcal{K}, \mathcal{K}_{1}, \mathcal{K}_{2}\)
- 若 \(\Phi_{1} \subseteq \Phi_{2}\),则 \(\mathbf{Fr}\left(\Phi_{2}\right) \subseteq \mathbf{Fr}\left(\Phi_{1}\right)\)
- 若 \(\mathcal{K}_{1} \subseteq \mathcal{K}_{2}\),则 \(\mathbf{Log} \left(\mathcal{K}_{2}\right) \subseteq \mathbf{Log} \left(\mathcal{K}_{1}\right)\)
- \(\Phi \subseteq \mathbf{Log} (\mathbf{Fr}(\Phi))\) 并且 \(\mathcal{K} \subseteq \mathbf{Fr}(\mathbf{Log} (\mathcal{K}))\)
- \(\mathbf{Log} (\mathbf{Fr}(\Phi))=\Phi\) 当且仅当存在框架类 \(\mathcal{K}\) 使得 \(\Phi=\mathbf{Log} (\mathcal{K})\)
- \(\mathbf{Fr}(\mathbf{Log} (\mathcal{K}))=\mathcal{K}\) 当且仅当存在公式集 \(\Phi\) 使得 \(\mathcal{K}=\mathbf{Fr}(\Phi)\)
-
-
一个正规模态逻辑是模态公式集 \(\mathbf{L}\) 使得
- (\(\text{tau}\)):所有经典命题逻辑重言式的代入特例都属于 \(\mathbf{L}\)
- (\(\text{K}\)):\(\square\left(p_{0} \rightarrow p_{1}\right) \rightarrow\left(\square p_{0} \rightarrow \square p_{1}\right) \in \mathbf{L}\)
且 \(\mathbf{L}\) 对如下规则封闭
- 分离规则(\(\text{mp}\)):如果 \(\alpha \in \mathbf{L}\) 并且 \(\alpha \rightarrow \beta \in \mathbf{L}\),那么 \(\beta \in \mathbf{L}\)
- 代入规则(\(\text{sub}\)):如果 \(\alpha \in \mathbf{L}\),那么对任意代入 \(\sigma\) 都有 \(\sigma(\alpha) \in \mathbf{L}\)
- 必然化规则(\(\text{nec}\)):如果 \(\alpha \in \mathbf{L}\),那么 \(\square \alpha \in \mathbf{L}\)
若 \(\alpha \in \mathbf{L}\),则称公式 \(\alpha\) 是 \(\mathbf{L}\) 的定理,记作 \(\vdash_{\mathbf{L}} \alpha\)
-
对任意框架 \(\mathfrak{F}=(W, R)\) 都有
- 如果 \(\mathfrak{F} \vDash \alpha\) 并且 \(\mathfrak{F} \vDash \alpha \rightarrow \beta\),那么 \(\mathfrak{F} \vDash \beta\)
- 如果 \(\mathfrak{F} \vDash \alpha\),那么 \(\mathfrak{F} \vDash \sigma(\alpha)\),其中 \(\sigma\) 为代入
- 如果 \(\mathfrak{F} \vDash \alpha\),那么 \(\mathfrak{F} \vDash \square \alpha\)
于是对任意框架类 \(\mathcal{K}\),\(\mathbf{Log} (\mathcal{K})\) 是正规模态逻辑
-
若存在 \(\Phi\) 的有穷子集 \(\Phi_{0}\) 使得 \(\bigwedge \Phi_{0} \rightarrow \alpha \in \mathbf{L}\),则称 \(\alpha\) 是 \(\Phi\) 的 \(\mathbf{L}-\)演绎后承,记作 \(\Phi \vdash_{\mathbf{L}} \alpha\)
- 若存在公式 \(\alpha\) 使得 \(\alpha \notin \mathbf{L}\),则称正规模态逻辑 \(\mathbf{L}\) 是一致的,易知任意非空框架类 \(\mathcal{K}\) 的逻辑 \(\mathbf{Log} (\mathcal{K})\) 是一致的
- 若 \(\Phi \nvdash_{\mathbf{L}} \perp\),则称公式集 \(\Phi\) 是 \(\mathbf{L}-\)一致的
- 若 \(\Phi\) 是 \(\mathbf{L}-\)一致的并且不存在 \(\mathbf{L}-\)一致公式集 \(\Psi\) 使得 \(\Phi \subset \Psi\),则称公式集 \(\Pi\) 是极大 \(\mathbf{L}-\)一致的
- 对任意 \(\mathbf{L}-\)一致公式集 \(\Phi\),存在极大 \(\mathbf{L}-\)一致公式集 \(\Psi\) 使得 \(\Phi \subseteq \Psi\)
- 定义极小正规模态逻辑 \(\mathbf{K}\) 为模态公式集 \(\mathbf{K}=\bigcap \{\mathbf{L} \mid \mathbf{L}\) 是正规模态逻辑\(\}\),于是所有正规模态逻辑都是 \(\mathbf{K}\) 的扩张
- 对任意正规模态逻辑 \(\mathbf{L}_{1}\) 与 \(\mathbf{L}_{2}\),若 \(\mathbf{L}_{1} \subseteq \mathbf{L}_{2}\),则称 \(\mathbf{L}_{1}\) 是 \(\mathbf{L}_{2}\) 的子逻辑或 \(\mathbf{L}_{2}\) 是 \(\mathbf{L}_{1}\) 的扩张
- 对任意正规模态逻辑 \(\mathbf{L}_{1}\) 与 \(\mathbf{L}_{2}\),若 \(\mathbf{L}_{1} \subset \mathbf{L}_{2}\),则称 \(\mathbf{L}_{1}\) 是 \(\mathbf{L}_{2}\) 的真子逻辑或 \(\mathbf{L}_{2}\) 是 \(\mathbf{L}_{1}\) 的真扩张
- 任给正规模态逻辑 \(\mathbf{L}\) 和公式集 \(\Phi\),定义从 \(\mathbf{L}\) 由 \(\Phi\) 生成的正规模态逻辑 \(\mathbf{L} \oplus \Phi=\bigcap \left\{\mathbf{L}^{\prime} \mid \mathbf{L} \cup \Phi \subseteq \mathbf{L}^{\prime}\right\}\)
- 若 \(\Phi=\left\{\alpha_{1}, \cdots, \alpha_{n}\right\}\),则记 \(\mathbf{L} \oplus \Phi\) 为 \(\mathbf{L} \oplus \alpha_{1} \cdots \oplus \alpha_{n}\)
- 定义 \(\mathbf{NExt}(\mathbf{L})\) 是由所有包含 \(\mathbf{L}\) 的正规模态逻辑组成的逻辑类
- 若 \(\mathbf{L}=\mathbf{Log} (\mathbf{Fr}(\mathbf{L}))\),则称正规模态逻辑 \(\mathbf{L}\) 是完全的
-
正规模态逻辑 \(\mathbf{K}\) 的公理系统由公理模式和推理规则组成
-
公理模式
- (\(\text{tau}\)):所有经典命题逻辑重言式的代入特例
- (\(\text{K}\)):\(\square\left(p_{0} \rightarrow p_{1}\right) \rightarrow\left(\square p_{0} \rightarrow \square p_{1}\right)\)
推理规则
\[ \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha \to \beta$} \AxiomC{$\alpha$} \RightLabel{ $(\text{mp})$} \BinaryInfC{$\beta$} \end{prooftree} \quad \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha$} \RightLabel{ $(\text{nec})$} \UnaryInfC{$\square \alpha$} \end{prooftree} \] -
系统 \(\mathbf{K}\) 中一个推导是由公式组成的有穷树结构 \(\mathcal{D}\),其中每个节点或者是公理,或者是从子节点运用推理规则得到的
- 用 \(\mathcal{D}, \mathcal{E}\) 等表示推导,\(|\mathcal{D}|\) 表示推导 \(\mathcal{D}\) 的高度,\(\begin{prooftree} \AxiomC{\(\mathcal D\)} \noLine \UnaryInfC{\(\alpha\)} \end{prooftree}\) 表示 \(\mathcal{D}\) 是以 \(\alpha\) 为根节点的推导
- 若在 \(\mathbf{K}\) 中存在以 \(\alpha\) 为根节点的推导,则称 \(\alpha\) 在 \(\mathbf{K}\) 中可证(或称为 \(\mathbf{K}\) 的定理),记作 \(\vdash_{\mathbf{K}} \alpha\)
- 系统 \(\mathbf{K}\) 的所有定理的集合记为 \(\operatorname{Thm}(\mathbf{K})\)
- 若 \(\vdash_{\mathbf{K}} \alpha_{i}(1 \leqslant i \leqslant n)\) 蕴涵 \(\vdash_{\mathbf{K}} \alpha\),则称以 \(\alpha_{1}, \cdots, \alpha_{n}\) 为前提并且以 \(\alpha\) 为结论的规则 \(\text{R}\) 在 \(\mathbf{K}\) 中可允许
- 若存在有穷子集 \(\Phi_{0} \subseteq \Phi\) 使得 \(\vdash_{\mathbf{K}} \bigwedge \Phi_{0} \rightarrow \alpha\),则称公式 \(\alpha\) 是公式集 \(\Phi\) 在 \(\mathbf{K}\) 中的演绎后承,记作 \(\Phi \vdash_{\mathbf{K}} \alpha\)
-
以下规则在 \(\mathbf{K}\) 可允许
\[ \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha \rightarrow \beta$} \RightLabel{ $(\square m)$} \UnaryInfC{$\square \alpha \rightarrow \square \beta$} \end{prooftree} \quad \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha \rightarrow \beta$} \RightLabel{ $(\lozenge m)$} \UnaryInfC{$\lozenge \alpha \rightarrow \lozenge \beta$} \end{prooftree} \quad \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha \leftrightarrow \beta$} \RightLabel{ (re)} \UnaryInfC{$\gamma \leftrightarrow \gamma(\alpha / \beta)$} \end{prooftree} \]其中 \(\gamma(\alpha / \beta)\) 是使用 \(\alpha\) 替换 \(\gamma\) 中 \(\beta\) 的一次或多次出现得到的
-
以下公式在 \(\mathbf{K}\) 中可证
- \(\square(\alpha \wedge \beta) \leftrightarrow(\square \alpha \wedge \square \beta)\)
- \(\square \top \leftrightarrow \top\)
- \(\lozenge(\alpha \vee \beta) \leftrightarrow(\lozenge \alpha \vee \lozenge \beta)\)
- \(\lozenge \perp \leftrightarrow \perp\)
- \(\square \alpha \wedge \lozenge \beta \rightarrow \lozenge(\alpha \wedge \beta)\)
- \(\square(\alpha \vee \beta) \rightarrow(\square \alpha \vee \lozenge \beta)\)
- \((\square \alpha \vee \square \beta) \rightarrow \square(\alpha \vee \beta)\)
-
-
在系统 \(\mathbf{K}\) 上增加公理模式可得 \(\mathbf{K}\) 的扩张
- \((\text{D}): \lozenge T\),称 \(\mathbf{Fr}(\text{D})\) 为持续框架类
- \((\text{T}): \square p \rightarrow p\),称 \(\mathbf{Fr}(\text{T})\) 为自反框架类
- \((4): \square p \rightarrow \square \square p\),称 \(\mathbf{Fr}(4)\) 为对称框架类
- \((\text{B}): p \rightarrow \square \lozenge p\),称 \(\mathbf{Fr}(\text{B})\) 为传递框架类
- \((5): \lozenge p \rightarrow \square \lozenge p\),称 \(\mathbf{Fr}(5)\) 为欧性框架类
以上公式的框架类都是一阶可定义的
-
常见的模态系统
- \(\mathbf{K D} = \mathbf{K} \oplus \lozenge \top\)
- \(\mathbf{K T} = \mathbf{K} \oplus \square p \rightarrow p\)
- \(\mathbf{K 4} = \mathbf{K} \oplus \square p \rightarrow \square \square p\)
- \(\mathbf{K B} = \mathbf{K} \oplus p \rightarrow \square \lozenge p\)
- \(\mathbf{K 5} = \mathbf{K} \oplus \lozenge p \rightarrow \square \lozenge p\)
- \(\mathbf{K D 4} = \mathbf{K D} \oplus \square p \rightarrow \square \square p\)
- \(\mathbf{K D 5} = \mathbf{K D} \oplus \lozenge p \rightarrow \square \lozenge p\)
- \(\mathbf{K D 4 5} = \mathbf{K D 4} \oplus \lozenge p \rightarrow \square \lozenge p\)
- \(\mathbf{K D B} = \mathbf{K D} \oplus p \rightarrow \square \lozenge p\)
- \(\mathbf{K T B} = \mathbf{K T} \oplus p \rightarrow \square \lozenge p\)
- \(\mathbf{K 4 B} = \mathbf{K 4} \oplus p \rightarrow \square \lozenge p\)
- \(\mathbf{K 4 5} = \mathbf{K 4} \oplus \lozenge p \rightarrow \square \lozenge p\)
- \(\mathbf{S 4} = \mathbf{K 4} \square p \rightarrow p\)
- \(\mathbf{S 5} = \mathbf{K T} \oplus \lozenge p \rightarrow \square \lozenge p\)
-
对任意模态系统 \(\mathbf{S}\),记号 \(\vdash_{\mathbf{S}} \alpha\) 表示 \(\alpha\) 在 \(\mathbf{S}\) 中可证(或 \(\alpha\) 是 \(\mathbf{S}\) 的定理),\(\operatorname{Thm}(\mathbf{S})\) 表示系统 \(\mathbf{S}\) 的所有定理的集合
-
对任意模态系统 \(\mathbf{S}_{1}, \mathbf{S}_{2}\),若 \(\operatorname{Thm}\left(\mathbf{S}_{1}\right) \subseteq \operatorname{Thm}\left(\mathbf{S}_{2}\right)\),则称 \(\mathbf{S}_{2}\) 是 \(\mathbf{S}_{1}\) 的扩张,或称 \(\mathbf{S}_{1}\) 是 \(\mathbf{S}_{2}\) 的子系统,记作 \(\mathbf{S}_{1} \subseteq \mathbf{S}_{2}\)
对任意模态系统 \(\mathbf{S}_{1}, \mathbf{S}_{2}\),若 \(\operatorname{Thm}\left(\mathbf{S}_{1}\right) \subset \operatorname{Thm}\left(\mathbf{S}_{2}\right)\),则称 \(\mathbf{S}_{2}\) 是 \(\mathbf{S}_{1}\) 的真扩张,或称 \(\mathbf{S}_{1}\) 是 \(\mathbf{S}_{2}\) 的真系统,记作 \(\mathbf{S}_{1} \subset \mathbf{S}_{2}\)
-
对任意模态系统 \(\mathbf{S}\),若 \(\operatorname{Thm}(\mathbf{S})\) 是完全的,则称模态系统 \(\mathbf{S}\) 是完全的
- 对任意正规模态逻辑 \(\mathbf{L}\),若典范框架 \(\mathfrak{F}^{\mathbf{L}} \vDash \mathbf{L}\),则 \(\mathbf{L}\) 是完全的
- \(\mathbf{K}, \mathbf{K D}, \mathbf{K T}, \mathbf{K 4}, \mathbf{K B}, \mathbf{K 5}, \mathbf{K D 4}, \mathbf{K D 5}, \mathbf{K D 4 5}, \mathbf{K D B}, \mathbf{K T B}, \mathbf{K 4 B}, \mathbf{K 4 5}, \mathbf{S 4}, \mathbf{S 5}\) 都是完全的
-
一个模态词是由 \(\square, \lozenge, \neg\) 组成的有突长度的符号序列,所有模态词的集合是 \({\displaystyle \bigcup_{n<\omega}\{\square, \lozenge, \neg\}^{n}}\)
- \(\{\square, \lozenge, \neg\}^{n}\) 是长度为 \(n\) 的模态词,长度为 \(0\) 的模态词记为 \(\varepsilon\),称为空模态词
- 用 \(M, N\) 等表示模态词(可带下标),\(\mathbf{S}\) 为任意模态系统
- 称模态词 \(M\) 和 \(N\) 在 \(\mathbf{S}\) 中等价当且仅当 \(\vdash_{\mathbf{S}} M p \leftrightarrow N p\),可知系统 \(\mathbf{K}\) 中有无穷多个不等价的模态词
- 称模态词 \(M\) 从属于 \(N\) 当且仅当 \(\vdash_{\mathbf{S}} M p \rightarrow N p\)
-
正规模态逻辑 \(\mathbf{L}\) 的典范模型 \(\mathfrak{M}^{\mathbf{L}}=(W^{\mathbf{L}}, R^{\mathbf{L}}, V^{\mathbf{L}})\) 定义为
- \(W^{\mathbf{L}}=\{u \mid u\) 是极大 \(\mathbf{L}-\)一致公式集\(\}\)
- \(u R^{\mathbf{L}} v\) 当且仅当 \(\{\alpha \mid \square \alpha \in u\} \subseteq v\)
- 对每个命题变元 \(p \in \mathbf{Prop}\),\(V^{\mathbf{L}}(p)=\left\{u \in W^{\mathbf{L}} \mid p \in u\right\}\)
称典范模型中的框架 \(\mathfrak{F}^{\mathbf{L}}=(W^{\mathbf{L}}, R^{\mathbf{L}})\) 为 \(\mathbf{L}\) 的典范框架
- 对正规模态逻辑 \(\mathbf{L}\) 的典范模型 \(\mathfrak{M}^{\mathbf{L}}=\left(W^{\mathbf{L}}, R^{\mathbf{L}}, V^{\mathbf{L}}\right)\)
- \(u R^{\mathbf{L}} v\) 当且仅当 \(\{\lozenge \alpha \mid \alpha \in v\} \subseteq u\)
- \(u R^{\mathbf{L}} v\) 当且仅当 \(\{\neg \square \alpha \mid \neg \alpha \in v\} \subseteq u\)
- \(u R^{\mathbf{L}} v\) 当且仅当 \(\{\neg \alpha \mid \neg \lozenge \alpha \in u\} \subseteq v\)
- 对典范模型 \(\mathfrak{M}^{\mathbf{L}}=\left(W^{\mathbf{L}}, R^{\mathbf{L}}, V^{\mathbf{L}}\right)\) 和 \(u \in W^{\mathbf{L}}\),若 \(\square \alpha \notin u\),则存在 \(v \in W^{\mathbf{L}}\) 使得 \(u R^{\mathbf{L}} v\) 并且 \(\alpha \notin v\)
- 对任意正规模态逻辑 \(\mathbf{L}\) 的典范模型 \(\mathfrak{M}^{\mathbf{L}}\) 和公式 \(\alpha\) 有 \(\mathfrak{M}^{\mathbf{L}}, u \vDash \alpha\) 当且仅当 \(\alpha \in u\)
- 若对任意正规模态逻辑 \(\mathbf{L}\) 使得 \(\alpha \in \mathbf{L}\) 都有 \(\mathfrak{F}^{\mathbf{L}} \vDash \alpha\),则称 \(\alpha\) 是典范的.可知 \((\text{D}), (\text{T}), (4), (\text{B}), (5)\) 都是典范的
4.3 代数逻辑
4.3.1 偏序代数逻辑
- 类型即 \(\tau=(F, \Omega)\),其中 \(F\) 是函数符号集合,\(\Omega: F \rightarrow \omega\) 是函数使得任意 \(f \in F\) 都有元数 \(\Omega(f)\),称 \(0\) 元函数为常元
- 对任意类型 \(\tau=(F, \Omega)\),一个 \(\tau\) 型代数 \(\mathbf{A}=\left(A, F^{A}\right)\),其中论域 \(A\) 是非空集,\(F^{A}\) 是集合 \(\mathbf{A}\) 上 \(\tau\) 型函数集
- 对任意类型 \(\tau=(F, \Omega)\),集合 \(A\) 上一个 \(\tau\) 型函数集是 \(F^{A}=\left\{f^{A} \mid f^{A}: A^{\Omega(f)} \rightarrow A\right.\) 是 \(A\) 上的 \(\Omega(f)\) 元函数且 \(f \in F\}\)
- 偏序 \(\tau\) 型代数即 \(\mathbf{A}=\left(A, F^{A}, \leqslant\right)\),其中 \(\left(A, F^{A}\right)\) 是 \(\tau\) 型代数,\(\leqslant\) 是 \(A\) 上的偏序
-
对类型 \(\tau=(F, \Omega)\),一个 \(\tau\) 型形式语言 \(\mathscr{L}\) 的初始符号由可数的变元集 \(\mathcal{V}=\left\{p_{i} \mid i \in \omega\right\}\) 与函数符号集 \(F\) 组成
-
归纳定义 \(\mathscr{L}\) 的项集 \(T\) 如下
\[ T \ni \alpha := p \mid f \alpha_{1} \cdots \alpha_{\Omega(f)} \]其中 \(p \in \mathcal{V}\) 且 \(f \in F\)
- 当 \(\Omega(f)=0\) 时,\(f \alpha_{1} \cdots \alpha_{\Omega(f)}\) 是常元,用 \(a, b, c\) 等表示
- \(\operatorname{var}(\alpha)\) 表示 \(\alpha\) 中所有变元的集合,\(\alpha\left(p_{1}, \cdots, p_{n}\right)\) 表示 \(\operatorname{var}(\alpha) \subseteq\left\{p_{1}, \cdots, p_{n}\right\}\)
- 形式语言 \(\mathscr{L}\) 的项代数定义为 \(\tau\) 型代数 \(\mathfrak{T}=\left(T, F^{T}\right)\),其中对每个 \(f \in F\) 都有 \(f^{T}\left(\alpha_{1}, \cdots, \alpha_{\Omega(f)}\right)= f \alpha_{1} \cdots \alpha_{\Omega(f)}\)
-
项 \(\alpha\) 的复杂度 \(d(\alpha)\) 归纳定义如下
\[ \begin{aligned} d(p)&=0=d(f), & p \in \mathcal{V}, \Omega(f)=0 \\ d\left(f \alpha_{1} \cdots \alpha_{\Omega(f)}\right)&=\max \left\{d\left(\alpha_{1}\right), \cdots, d\left(\alpha_{\Omega(f)}\right)\right\}+1, & \Omega(f)>0 \end{aligned} \] -
项 \(\alpha\) 的所有子项的集合 \(\operatorname{ST}(\alpha)\) 归纳定义如下
\[ \begin{aligned} \operatorname{ST}(p)&=\{p\} \\ \operatorname{ST}\left(f \alpha_{1} \cdots \alpha_{\Omega(f)}\right)&=\operatorname{ST}\left(\alpha_{1}\right) \cup \cdots \cup \operatorname{ST}\left(\alpha_{\Omega(f)}\right) \cup\left\{f \alpha_{1} \cdots \alpha_{\Omega(f)}\right\} \end{aligned} \] -
一个代入是函数 \(\sigma: \mathcal{V} \rightarrow T\).对任意代入 \(\sigma\),函数 \(\widehat{\sigma}: \mathcal{T} \rightarrow \mathcal{T}\) 归纳定义如下
\[ \begin{aligned} \widehat{\sigma}(p)&=\sigma(p) \\ \widehat{\sigma}\left(f \alpha_{1} \cdots \alpha_{\Omega(f)}\right)&=f \widehat{\sigma}\left(\alpha_{1}\right) \cdots \widehat{\sigma}\left(\alpha_{\Omega(f)}\right) \end{aligned} \]对任意项 \(\alpha\left(p_{1}, \cdots, p_{n}\right)\) 与 \(\beta_{1}, \cdots, \beta_{2}\),\(\alpha\left(p_{1} / \beta_{1}, \cdots, p_{n} / \beta_{n}\right)\) 表示分别用 \(\beta_{1}, \cdots, \beta_{n}\) 统一代入 \(p_{1}, \cdots, p_{n}\) 得到的项
-
一个后承是形如 \(\alpha \vdash \beta\) 的表达式,其中 \(\alpha, \beta \in T\)
- 用 \(\alpha \approx \beta\) 表示后承集 \(\{\alpha \vdash \beta, \beta \vdash \alpha\}\)
- 一个后承规则 \((\text{R})\) 是以后承为前提与结论的推理规则
-
-
若 \(L\) 是满足以下条件的后承集
- 自反性:对所有 \(\alpha \in T\) 都有 \(\alpha \vdash \alpha \in L\)
-
传递性:\(L\) 对于以下切割规则封闭
\[ \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha \vdash \beta$} \AxiomC{$\beta \vdash \gamma$} \RightLabel{ (Cut)} \BinaryInfC{$\alpha \vdash \gamma$} \end{prooftree} \] -
代入封闭性: \(L\) 对于以下代入规则封闭
\[ \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha \vdash \beta$} \RightLabel{ (Sub)} \UnaryInfC{$\widehat{\sigma}(\alpha) \vdash \widehat{\sigma}(\beta)$} \end{prooftree} \]其中 \(\sigma\) 是任意代入
则称 \(L\) 为 \(\tau\) 型代数逻辑
- 对任意 \(\tau\) 型代数逻辑 \(L_{1}\) 和 \(L_{2}\),\(L_{1} \cap L_{2}\) 是 \(\tau\) 型代数逻辑,定义 \(L_{1} \oplus L_{2}\) 为包含 \(L_{1} \cup L_{2}\) 的最小 \(\tau\) 型代数逻辑
-
偏序 \(\tau\) 型代数 \(\mathbf{A}=\left(A, F^{A}, \leqslant\right)\) 中的赋值是一个函数 \(\theta: \mathcal{V} \rightarrow A\)
- 一个代数模型是 \(\mathbf{M}=(\mathbf{A}, \theta, \leqslant)\)
-
对任意代数模型 \(\mathbf{M}=(\mathbf{A}, \theta, \leqslant)\),函数 \(\widehat{\theta}: T \rightarrow T\) 归纳定义如下
\[ \begin{aligned} \widehat{\theta}(p) & =\theta(p), & p \in \mathcal{V} \\ \widehat{\theta}\left(f\left(\alpha_{1}, \cdots, \alpha_{\Omega f}\right)\right) & =f^{A}\left(\widehat{\theta}\left(\alpha_{1}\right), \cdots, \widehat{\theta}\left(\alpha_{\Omega(f)}\right)\right), & f \in F \end{aligned} \]
-
若 \(\widehat{\theta}(\alpha) \leqslant \widehat{\theta}(\beta)\),则称 \(\mathbf{M}\) 满足后承 \(\alpha \vdash \beta\),记作 \(\alpha \vDash_{\mathbf{M}} \beta\)
- 若 \(\alpha \vDash_{\mathbf{M}} \beta\) 并且 \(\beta \vDash_{\mathbf{M}} \alpha\),则称 \(\mathbf{M}\) 满足 \(\alpha \approx \beta\),记作 \(\mathbf{M} \vDash \alpha \approx \beta\)
- 若存在代数模型 \(\mathbf{M}\) 使得 \(\alpha \vDash_{\mathbf{M}} \beta\),则称 \(\alpha \vdash \beta\) 可满足;若存在代数模型 \(\mathbf{M}\) 使得 \(\mathbf{M} \vDash \alpha \approx \beta\),则称 \(\alpha \approx \beta\) 可满足
-
若对 \(\mathbf{A}\) 中任意赋值 \(\theta\) 都有 \(\alpha \vDash_{(\mathbf{A}, \theta)} \beta\),则称 \(\alpha \vdash \beta\) 在偏序 \(\tau\) 型代数 \(\mathbf{A}\) 上有效,记作 \(\alpha \vDash_{\mathbf{A}} \beta\)
若对 \(\mathbf{A}\) 中任意赋值 \(\theta\) 都有 \((\mathbf{A}, \theta) \vDash \alpha \approx \beta\),则称 \(\alpha \approx \beta\) 在偏序 \(\tau\) 型代数 \(\mathbf{A}\) 上有效,记作 \(\mathbf{A} \vDash \alpha \approx \beta\)
-
若对所有 \(\mathbf{A} \in \mathcal{K}\) 都有 \(\alpha \vDash_{\mathbf{A}} \beta\),则称 \(\alpha \vdash \beta\) 在偏序 \(\tau\) 型代数类 \(\mathcal{K}\) 上有效,记作 \(\alpha \vDash_{\mathcal{K}} \beta\)
- 若对所有 \(\mathbf{A} \in \mathcal{K}\) 都有 \(\mathbf{A} \vDash \alpha \approx \beta\),则称 \(\alpha \approx \beta\) 在偏序 \(\tau\) 型代数类 \(\mathcal{K}\) 上有效,记作 \(\mathcal{K} \vDash \alpha \approx \beta\)
- 定义 \(\mathbf{Log} (\mathcal{K})=\{\alpha \vdash \beta \mid \alpha \vDash_{\mathcal{K}} \beta\}\),称为 \(\mathcal{K}\) 的代数逻辑
- 对任意偏序 \(\tau\) 型代数类 \(\mathcal{K},\mathbf{Log} (\mathcal{K})\) 是 \(\tau\) 型代数逻辑
- 对任意偏序 \(\tau\) 型代数类 \(\mathcal{K}\) 和项 \(\alpha, \beta, \chi \in T\),若 \(\mathcal{K} \vDash \alpha \approx \beta\),则 \(\mathcal{K} \vDash \chi \approx \chi(\alpha / \beta)\)
4.3.2 格代数逻辑
-
定义 \(\mathbb{L}\) 为所有格代数 \(\mathbf{A} = (A, \{\wedge, \vee\})\) 的类,其后承系统 \(\mathbf{L}\) 由如下公理和规则组成
-
公理:\(p \vdash p \ (\text{Id})\)
逻辑规则(\(i = 1, 2\),结论中带二元联结词的项称为主项)
\[ \displaylines{ \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha_{i} \vdash \beta$} \RightLabel{ $(\wedge\!\vdash)$} \UnaryInfC{$\alpha_{1} \wedge \alpha_{2} \vdash \beta$} \end{prooftree} \quad \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha \vdash \beta_{1}$} \AxiomC{$\alpha \vdash \beta_{2}$} \RightLabel{ $(\vdash\!\wedge)$} \BinaryInfC{$\alpha \vdash \beta_{1} \wedge \beta_{2}$} \end{prooftree} \\[0.5em] \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha_{1} \vdash \beta$} \AxiomC{$\alpha_{2} \vdash \beta$} \RightLabel{ $(\vee\!\vdash)$} \BinaryInfC{$\alpha_{1} \vee \alpha_{2} \vdash \beta$} \end{prooftree} \quad \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha \vdash \beta_{i}$} \RightLabel{ $(\vdash\!\vee)$} \UnaryInfC{$\alpha \vdash \beta_{1} \vee \beta_{2}$} \end{prooftree} } \]切割规则
\[ \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha \vdash \beta$} \AxiomC{$\beta \vdash \gamma$} \RightLabel{ (Cut)} \BinaryInfC{$\alpha \vdash \gamma$} \end{prooftree} \] -
若在 \(\mathbf{L}\) 中存在以 \(\alpha \vdash \beta\) 为根节点的推导,则称后承 \(\alpha \vdash \beta\) 在 \(\mathbf{L}\) 中可推导,记作 \(\alpha \vdash_{\mathbf{L}} \beta\)
- \(\alpha \vdash_{\mathbf{L}} \alpha\)
- \(\alpha \wedge(\beta \wedge \gamma) \vdash_{\mathbf{L}}(\alpha \wedge \beta) \wedge \gamma\)
- \((\alpha \wedge \beta) \wedge \gamma \vdash_{\mathbf{L}} \alpha \wedge(\beta \wedge \gamma)\)
- \(\alpha \vee(\beta \vee \gamma) \vdash_{\mathbf{L}}(\alpha \vee \beta) \vee \gamma\)
- \((\alpha \vee \beta) \vee \gamma \vdash_{\mathbf{L}} \alpha \vee(\beta \vee \gamma)\)
- \(\alpha \wedge \beta \vdash_{\mathbf{L}} \beta \wedge \alpha\)
- \(\alpha \vee \beta \vdash_{\mathbf{L}} \beta \vee \alpha\)
- \(\alpha \wedge \alpha \vdash_{\mathbf{L}} \alpha\)
- \(\alpha \vdash_{\mathbf{L}} \alpha \wedge \alpha\)
- \(\alpha \vee \alpha \vdash_{\mathbf{L}} \alpha\)
- \(\alpha \vdash_{\mathbf{L}} \alpha \vee \alpha\)
- \(\alpha \wedge(\alpha \vee \beta) \vdash_{\mathbf{L}} \alpha\)
- \(\alpha \vdash_{\mathbf{L}} \alpha \wedge(\alpha \vee \beta)\)
- \(\alpha \vee(\alpha \wedge \beta) \vdash_{\mathbf{L}} \alpha\)
- \(\alpha \vdash_{\mathbf{L}} \alpha \vee(\alpha \wedge \beta)\)
- \((\alpha \wedge \beta) \vee(\alpha \wedge \gamma) \vdash_{\mathbf{L}} \alpha \wedge(\beta \vee \gamma)\)
- \(\alpha \vee(\beta \wedge \gamma) \vdash_{\mathbf{L}}(\alpha \vee \beta) \wedge(\alpha \vee \gamma)\)
-
以下规则在 \(\mathbf{L}\) 中可允许
\[ \displaylines{ \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha \vdash \beta$} \RightLabel{ $(\wedge \mathrm{M})$} \UnaryInfC{$\alpha \wedge \gamma \vdash \beta \wedge \gamma$} \end{prooftree} \quad \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha \vdash \beta$} \RightLabel{ $(\vee \mathrm{M})$} \UnaryInfC{$\alpha \vee \gamma \vdash \beta \vee \gamma$} \end{prooftree} \\[0.5em] \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha \vdash \beta$} \AxiomC{$\gamma \vdash \delta$} \RightLabel{ $(\wedge)$} \BinaryInfC{$\alpha \wedge \gamma \vdash \beta \wedge \delta$} \end{prooftree} \quad \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha \vdash \beta$} \AxiomC{$\gamma \vdash \delta$} \RightLabel{ $(\vee)$} \BinaryInfC{$\alpha \vee \gamma \vdash \beta \vee \delta$} \end{prooftree} } \] -
可靠性:若 \(\alpha \vdash_{\mathbf{L}} \beta\),则 \(\alpha \vDash_{\mathbb{L}} \beta\)
- 完全性:若 \(\alpha \vDash_{\mathbb{L}} \beta\),则 \(\alpha \vdash_{\mathbf{L}} \beta\)
- 切割消除:若 \(\alpha \vdash_{\mathbf{L}} \beta\),则 \(\alpha \vdash \beta\) 在 \(\mathbf{L}\) 中有不使用 \(\text{Cut}\) 的推导
- 设 \(\mathbf{L}^{*}\) 是从 \(\mathbf{L}\) 删除切割规则 \(\text{Cut}\) 得到的后承演算,则对任意项 \(\alpha, \beta\),\(\alpha \vdash_{\mathbf{L}} \beta\) 当且仅当 \(\alpha \vdash_{\mathbf{L}^{*}} \beta\)
- 子项性质:设 \(\alpha \vdash_{\mathbf{L}} \beta\),则 \(\alpha \vdash \beta\) 在 \(\mathbf{L}\) 中有推导 \(\mathcal{D}\) 使得其中出现的每个项都属于 \(\operatorname{ST}(\alpha) \cup \operatorname{ST}(\beta)\)
- \(\mathbf{L}\) 是可判定的
-
-
定义 \(\mathbb{BL}\) 为所有有界格代数 \(\mathbf{A} = (A, \{\wedge, \vee, \bot, \top\})\) 的类,其后承系统 \(\mathbf{BL}\) 在 \(\mathbf{L}\) 上增加如下公理
- \(\alpha \vdash \top \ (\top)\)
- \(\perp \vdash \alpha \ (\perp)\)
\(\alpha \vdash_{\mathbf{BL}} \beta\) 表示 \(\alpha \vdash \beta\) 在 \(\mathbf{BL}\) 中可推导
- 对任意 \(\alpha, \beta\),\(\alpha \vdash_{\mathbf{BL}} \beta\) 当且仅当 \(\alpha \vDash_{\mathbb{BL}} \beta\)
- 若 \(\alpha \vdash_{\mathbf{BL}} \beta\),则 \(\alpha \vdash \beta\) 在 \(\mathbf{BL}\) 中有不使用 \(\text{Cut}\) 的推导
- 设 \(\alpha \vdash_{\mathbf{BL}} \beta\),则 \(\alpha \vdash \beta\) 在 \(\mathbf{BL}\) 中有推导 \(\mathcal{D}\) 使得其中出现的每个项都属于 \(\operatorname{ST}(\alpha) \cup \operatorname{ST}(\beta)\)
- 后承演算 \(\mathbf{BL}\) 是可判定的
-
定义 \(\mathbb{DL}\) 为所有分配格代数 \(\mathbf{A} = (A, \{\wedge, \vee\})\) 的类,其后承系统 \(\mathbf{DL}\) 在 \(\mathbf{L}\) 上增加公理 \(\alpha \wedge(\beta \vee \gamma) \vdash(\alpha \wedge \beta) \vee(\alpha \wedge \gamma) \ (\text{D})\) 得来
\(\alpha \vdash_{\mathbf{BL}} \beta\) 表示 \(\alpha \vdash \beta\) 在 \(\mathbf{BL}\) 中可推导
- 对任意 \(\alpha, \beta\),\(\alpha \vdash_{\mathbf{DL}} \beta\) 当且仅当 \(\alpha \vDash_{\mathbb{DL}} \beta\)
- \(\mathbf{DL}\) 没有切割消除性质
-
定义 \(\mathbb{BDL}\) 为所有有界分配格代数 \(\mathbf{A} = (A, \{\wedge, \vee, \bot, \top\})\) 的类,其后承系统 \(\mathbf{BDL}\) 在 \(\mathbf{BL}\) 上增加公理 \((\text{D})\) 得来
-
定义 \(\mathbb{B}\) 为所有 \(\text{Boole}\) 代数 \(\mathbf{A} = (A, \{\wedge, \vee, \bot, \top, '\})\) 的类,其后承系统 \(\mathbf{B}\) 由如下公理和规则组成
-
公理模式
- \(\alpha \vdash \alpha \ (\text{Id})\)
- \(\alpha \wedge(\beta \vee \gamma) \vdash(\alpha \wedge \beta) \vee(\alpha \wedge \gamma) \ (\text{D})\)
- \((\alpha \wedge \beta)' \vdash \alpha' \vee \beta' \ (\text{DM1})\)
- \(\alpha' \wedge \beta' \vdash (\alpha \vee \beta)' \ (\text{DM2})\)
- \(\alpha'' \vdash \alpha \ (\text{DN1})\)
- \(\alpha \vdash \alpha'' \ (\text{DN2})\)
逻辑规则(\(i = 1, 2\),结论中带二元联结词的项称为主项)
\[ \displaylines{ \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha_{i} \vdash \beta$} \RightLabel{ $(\wedge\!\vdash)$} \UnaryInfC{$\alpha_{1} \wedge \alpha_{2} \vdash \beta$} \end{prooftree} \quad \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha \vdash \beta_{1}$} \AxiomC{$\alpha \vdash \beta_{2}$} \RightLabel{ $(\vdash\!\wedge)$} \BinaryInfC{$\alpha \vdash \beta_{1} \wedge \beta_{2}$} \end{prooftree} \\[0.5em] \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha_{1} \vdash \beta$} \AxiomC{$\alpha_{2} \vdash \beta$} \RightLabel{ $(\vee\!\vdash)$} \BinaryInfC{$\alpha_{1} \vee \alpha_{2} \vdash \beta$} \end{prooftree} \quad \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha \vdash \beta_{i}$} \RightLabel{ $(\vdash\!\vee)$} \UnaryInfC{$\alpha \vdash \beta_{1} \vee \beta_{2}$} \end{prooftree} \\[0.5em] \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha \vdash \beta$} \RightLabel{ (CP)} \UnaryInfC{$\beta' \vdash \alpha'$} \end{prooftree} } \]切割规则
\[ \begin{prooftree} \AxiomC{$\alpha \vdash \beta$} \AxiomC{$\beta \vdash \gamma$} \RightLabel{ (Cut)} \BinaryInfC{$\alpha \vdash \gamma$} \end{prooftree} \]\(\alpha \vdash_{\mathbf{B}} \beta\) 表示 \(\alpha \vdash \beta\) 在 \(\mathbf{B}\) 中可推导,\(\alpha \vdash_{n} \beta\) 表示 \(\alpha \vdash \beta\) 有高度不超过 \(n\) 的推导
-
对任意 \(\alpha, \beta\),\(\alpha \vdash_{\mathbf{B}} \beta\) 当且仅当 \(\alpha \vDash_{\mathbb{B}} \beta\)
- 在 \(\mathbf{B}\) 中切割规则 \(\text{Cut}\) 是不可消除的
-